Men gan tăng cao là dấu hiệu của nhiều bất ổn trong cơ thể như viêm gan cấp, viêm gan mạn tính giai đoạn hoạt động, tắc đường mật, viêm tụy… Nếu không được kiểm soát kịp thời, nồng độ men quá cao sẽ làm cho bệnh nặng hơn, người bệnh có nguy cơ giảm tuổi thọ, thậm chí tử vong.
Men gan là gì
Men gan là một loại enzyme bình thường nằm trong tế bào gan, tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể. Khi tế bào gan bị tổn thương nhiều thì men gan sẽ tăng do lượng enzym phóng thích vào máu càng nhiều.
Men gan cao là dấu hiệu của nhiều bất ổn trong cơ thể như viêm gan cấp, viêm gan mạn tính giai đoạn hoạt động, tắc đường mật, viêm tụy… Nếu không được kiểm soát kịp thời, nồng độ men quá cao sẽ làm cho bệnh nặng hơn, người bệnh có nguy cơ giảm tuổi thọ, thậm chí tử vong.
Ở giai đoạn đầu, người có men gan cao không có biểu hiện rõ ràng. Đối với trường hợp mắc bệnh lý về gan cấp tính thì có biểu hiện rõ ràng hơn như rối loạn tiêu hóa, mẩn đỏ, ngứa, đau bụng, vàng da,… Với trường hợp bất thường trên bệnh nhân lên thăm khám và điều trị kiểm soát bệnh tình
Nguyên nhân gây men gan cao nhanh chóng.
Nồng độ các men này chỉ tăng trong các trường hợp điển hình sau:
Do viêm gan
Viêm gan virus (viêm gan A, B, C, D, E),viêm gan cấp do virus hoặc các bệnh viêm gan khác đều là nguyên nhân làm men gan tăng cao và thường gây ra tình trạng viêm cấp tính.
Khi virus xâm nhập vào tế bào gan, sẽ nhân lên và hủy hoại các tế bào gan đó. Các tế bào gan bị hủy hoại đó sẽ gải phóng ra men gan. Cho nên bệnh viêm gan càng nặng bao nhiêu thì men gan lại tăng nhanh bấy nhiêu.
Do rượu, bia, do thuốc
Rượu, bia cũng là những nhân tố góp phần hủy hoại các tế bào gan trong cơ thể, từ đó men gan tăng lên. Số lượng, nồng độ rượu, bia và lượng men gan tăng tỉ lệ thuận với nhau, tức là bia rượu càng nhiều men gan càng tăng cao.
Bệnh sốt rét
Sốt rét do kí sinh trùng sốt rét, đặc biệt là sốt rét ác tính vì tế bào gan, thận bị tổn thương hoặc các bệnh tắc đường mật do giun, viêm dạ dày cấp, sởi, viêm tụy cấp hoặc mạn tính đều có thể là nguyên nhân gây ra men gan cao.
Do các bệnh về đường mật
Các bệnh đường mật như: viêm đường túi mật, sỏi đường mật trong gan, teo đường mật bẩm sinh cũng dẫn đến men gan tăng cao.
Phòng ngừa men gan cao tại nhà
Men gan cao thường có biểu hiện không rõ, nên khi phát hiện ra bệnh thường ở mức độ nghiêm trọng ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt có thể gây tử vong. Để giảm nguy cơ trên, bản thân mỗi người phải có ý thức bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp phòng chống men gan tăng.
Ăn nhiều rau: rau xanh đảm bảo được hàm lượng vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, giúp khỏe hơn và giảm lượng mỡ trong gan. Một số rau tốt cho cơ thể như cải xanh, bắp cải, rau bina,…
Ăn nhiều chất xơ hơn: thực phẩm có chứa chất xơ giúp phá vỡ cholesterol và kiểm soát hàm lượng men gan. Chất xơ giúp tăng lượng mật sinh ra ở gan, làm giảm chất béo trong cơ thể.
Thực phẩm có tính oxi hóa: thực phẩm trên không làm giảm nồng độ men gan nhưng sẽ giữ cho men gan luôn ổn định giúp gan hoạt động hiệu quả hơn. Ví dụ như các thực phẩm sau: củ cải đường, hạt dẻ, bơ,…
Cung cấp thêm Vitamin C: là chất cần thiết để sức đề kháng hệ miễn dịch tăng, tế bào gan được hồi phục, giúp men gan giảm. Tăng cường vitamin C bằng cách sử dụng cam, bưởi, quýt, chanh,… không sử dụng đồ uống có chứa đường
Giảm cân đối với trường hợp béo phì: Khi béo phì thường có nguy cơ cao men gan tăng. Chính vì vậy cần giảm cân để tốt cho sức khỏe và kiểm soát được men gan.
Tập thể dục hàng ngày: việc tập thể dục thường xuyên giúp cho sức khỏe tốt và hỗ trợ chức năng của gan. Có thể bạn đi bộ hàng ngày hoặc tập thể dục từ 10 - 15 phút/ lần.
Uống nước hàng ngày: uống đủ lượng nước mỗi ngày giúp gan đào thải các chất thải hiệu quả. Uống nước khi thức dậy, sau khi ăn, sau khi đi ngủ và vào ban đêm.
Không sử dụng chất kích thích: rượu, bia là chất phá hủy gan, mà cho gan bị tổn thương nhiều, vì vậy để phục hồi lại men gan, bạn nên bỏ rượu, bia.
Môi trường sống tốt: Gia đình và nơi làm việc cũng góp phần làm tăng nồng độ men gan. Trong môi trường đó sử dụng các sản phẩm từ thiên nhiên, chứa ít chất độc hại, không sử dụng thuốc lá, đặc biệt là ngồi gần người khác.
Sử dụng thuốc cần phải theo chỉ định bác sĩ không sử dụng thuốc acetaminophen và ibuprofen khi sử dụng gây tổn thương gan. Thời gian sử dụng lâu dài, vì vậy cần trao đổi rõ ràng với bác sĩ.
Điều trị men gan cao
Tùy vào bệnh, bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất. Ví dụ như:
Trường hợp men gan tăng do virus thì cần sử dụng thuốc ức chế virus.
Do sử dụng bia rượu và chế độ ăn uống thì điều chỉnh sao cho phù hợp theo y lệnh của bác sĩ.
Phục hồi chức năng gan theo chỉ định bác sĩ bằng cách sử dụng các loại thuốc hỗ trợ.